Ook voor Linux zijn er professionele fototools. We laten zien wat je voor een complete fotoworkflow onder Linux nodig hebt.
Als fotografen het over een ‘workflow’ hebben, bedoelen ze daar het efficiënt verwerken van grote hoeveelheden foto’s op de computer mee. Te beginnen met het overzetten van de foto’s – vaak in raw-formaat – naar de pc tot aan de presentatie op papier of internet. Alle bewerkingsstappen
moeten zo vloeiend mogelijk in elkaar overlopen. Gespecialiseerde beeldbewerkingsprogramma’s als Photoshop en Gimp spelen daar slechts een ondergeschikte rol bij.
Bij de hedendaagse fotosoftware komt het bekijken en bewerken van foto’s steeds dichter bij elkaar te liggen. Van het bladeren door de net geïmporteerde fotobestanden gaat het via de kortst mogelijke weg naar de bewerkingstools. In het ideale geval worden beide stappen in één venster gecombineerd. Soms hoef je de bewerkte foto’s niet eens op te slaan omdat het programma alle bewerkingsstappen in een commandolijst verzamelt en die bij elk gebruik van het plaatje opnieuw toepast. Het origineel blijft bij dit soort verliesvrije (lossless) procedures onaangetast of wordt automatisch geback-upt voordat het als nieuwe variant wordt opgeslagen.
Dat kan de workflow flink versnellen, maar ook voor problemen zorgen bij het samenwerken met andere software. Wanneer de bewerkte fotovarianten alleen virtueel in een voor de buitenwereld ontoegankelijke commandolijst bestaan, laten andere programma’s alleen het onbewerkte origineel zien. Semi-automatische exportmechanismen kunnen de virtuele foto’s dan wel omzetten naar echte bestanden, maar dan blijft het samenwerken van lossless workflowsoftware met programma’s van andere producenten toch lastig.
Een voor het dagelijks werk geschikte fotoworkflow hoeft echter niet persé verliesvrij of binnen één programma te gebeuren. Als je niet terugschrikt voor het leren omgaan met verschillende interfaces en werkconcepten, kun je ook professionele resultaten bereiken door meerdere
tools slim te combineren. Voor veel Linux-gebruikers is dat een bekend uitgangspunt, waarbij kleine afzonderlijke programma’s hun specialistische taken bijzonder goed vervullen. De keuze aan dergelijke programma’s onder Linux is wel minder dan het aanbod aan vergelijkbare Windows-tools, maar voor het importeren van foto’s vanaf de geheugenkaart, het doorkijken van grote hoeveelheden fotobestanden, snelle geotagging en andere taken zijn toch een groot aantal krachtige tools beschikbaar. Sommige daarvan kunnen, afhankelijk van de wensen en eisen van de gebruiker,
ook bepaalde tekortkomingen in de functieomvang van alleskunners als Bibble of Digikam goed ondervangen.
Geen van de hier beschreven programma’s voldoet aan alle eisen voor een typische fot0workflow. Vooral bij het importeren van foto’s vanaf geheugenkaartjes, bij het geotaggen en bij het snel doorkijken van bestanden die nog niet in de database zitten loopt het zachtgezegd niet overal optimaal. In die gevallen zijn er in ieder geval drie Linuxprogramma’s die dan een goede aanvulling zijn.
Ten eerste maakt de Rapid Photo Downloader het importeren van foto’s vanaf een geheugenkaart of vanuit een directory veel makkelijker. Het programma genereert de directory’s voor nieuwe plaatjes volgens op veel manieren te definiëren criteria, biedt talrijke opties voor het automatisch herbenoemen, kan foto’s en video’s naar verschillende directory’s kopiëren en kan back-ups van alle nieuw gekopieerde plaatjes maken. Niet geïmplementeerd zijn tot nu toe het automatisch roteren van JPEGfoto’s op grond van hun oriëntatietag, het vullen van IPTC-/XMPvelden met vooraf gedefinieerde waarden en het doelgericht verwijderen van afzonderlijke gedownloade bestanden van de geheugenkaart.
Als het alleen om het doorlopen en snel sorteren van fotobestanden gaat, levert Geeqie goede diensten. Deze uitgebreid instelbare fotobrowser
laat thumbnails met een grootte van maximaal 256 pixels zien. Daarnaast biedt hij een groot aantal toetscommando’s voor snel navigeren en kopieert en verplaatst hij bestanden naar bestaande of nieuw aangemaakte directory’s. Geegie ondersteunt veel raw-formaten en maakt fotokoppelingen in willekeurig veel gebruikersgedefinieerde verzamelingen, bijvoorbeeld gesorteerd op onderwerp.
Ten derde is er het in Java geschreven programma Geotag voor Linux, Windows en Mac OS. De gebruikersinterface van Geotag is sober. Het programmavenster laat alleen een lijst van de foto’s in een directory zien en een preview van de geselecteerde foto. Een overzichtsmodus
met thumbnails is er niet, evenmin als een in het programmavenster geïntegreerde kaartweergave. In plaats daarvan gebruikt Geotag een kaart van Google Maps in de browser voor het koppelen van coördinaten aan foto’s. Als je het geotag-venster en de browser naast elkaar plaatst, kun je echter behoorlijk makkelijk en na een korte inwerkfase ook snel werken. Geotag zoekt de plaatsnamen bij de van tevoren ingevoerde coördinaten
via de onlineservice van geonames.org op, het programma kan daar ook gegevens uit Wikipedia voor gebruiken.
Conclusie Fotoworkflow onder linux
Een professionele fotoworkflow is geen alleenrecht voor Mac- en Windows-gebruikers. Het softwareassortiment onder Linux is een stuk kleiner, maar voor efficiënt werken zijn er zowel commerciële als gratis programma’s. De momenteel sterkste totaaloplossing komt van Bibble. Als onlinediensten, ingewikkelde printlay-outs en geotagging niet belangrijk zijn, heb je ook als veeleisende gebruiker geen extra tools naast Bibble nodig voor een professionele fotoworkflow.
De andere hier besproken programma’s hebben minimaal één aanvullend programma nodig om voor een fotograaf bruikbaar te zijn. Een pakket bestaande uit LightZone, de koploper op het gebied van de fotocorrectie, en het royaal uitgeruste Digikam laat maar weinig wensen onvervuld.
Als partner van Digikam is in plaats van LightZone ook het opmerkelijk krachtige RawTherapee mogelijk, dat net als Digikam onder een vrije licentie beschikbaar is.